Για μαθητές και μαθήτριες του Λυκείου
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας του Επαγγελματικού Προσανατολισμού, ελπίζουμε να μπορείς να προσεγγίσεις τη μελλοντική σου επαγγελματική πορεία με περισσότερη αυτοπεποίθηση. Καταρχάς, γνωρίζεις ποιοι τομείς εργασίας σου ταιριάζουν. Αναγνωρίζεις τους παράγοντες που τους καθιστούν ελκυστικούς σε εσένα, όπως και το τι είσαι σε θέση να προσφέρεις. Αυτό μπορεί να σε βοηθήσει στη διαδικασία ευρέσεως σπουδαστικής ή επαγγελματικής κατεύθυνσης. Παρακάτω παρατίθενται συνοπτικά κάποιες συμβουλές, που σου προτείνουμε να λάβεις υπόψη σου πριν ολοκληρώσεις τη διαδικασία επιλογής σπουδαστικής κατεύθυνσης ή επαγγέλματος.
- Να έχεις αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση – να γνωρίζεις ανά πάσα στιγμή τι είσαι σε θέση να προσφέρεις, τι θέλεις να κάνεις, πού θέλεις να στραφείς.
- Να αποδίδεις αξία στις σπουδές σου. Όταν ολοκληρώσεις τις σπουδές σου, θα διαθέτεις κάποια εξειδίκευση, η οποία θα σε βοηθήσει να ανταποκριθείς στα καθήκοντα του τομέα σου. Γενικότερα, οι σπουδές θα σε βοηθήσουν στο να αναπτύξεις κατάλληλες δεξιότητες όσον αφορά στη διεξαγωγή έρευνας και αναλύσεων, στην αναζήτηση πληροφοριών, στη σύνθεση σύνθετων πληροφοριών, στην επίλυση προβλημάτων, στην επικοινωνία, στην αξιολόγηση δεδομένων κ.λ.π. σε σχέση με το αντικείμενό σου.
- Να αποδίδεις αξία στις εμπειρίες που αποκτάς όχι μόνο στο εκπαιδευτικό, αλλά και στο ευρύτερο περιβάλλον σου. Προσπάθησε να εκτεθείς σε διάφορες δραστηριότητες και να αξιοποιήσεις ευκαιρίες στα πλαίσια της εκπαίδευσης και των μαθημάτων σου ή στα πλαίσια των άλλων κοινωνικών σου δραστηριοτήτων, ώστε να αναπτύξεις ποικίλες δεξιότητες και να μπορέσεις να αντεπεξέλθεις σε διαφορετικά πλαίσια και απαιτήσεις.
- Μετάφερε, και κατ’ επέκταση αξιοποίησε, τη γνώση που έχεις αποκτήσει (τα τελευταία έτη της ζωής σου), από τις σχολικές και κοινωνικές σου δραστηριότητες σε άλλα πλαίσια-συνθήκες. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να αποκτήσεις μία νέα οπτική γωνία και να εκτιμήσεις το γεγονός ότι οι εργασίες διαφέρουν και ότι συγκεκριμένες δραστηριότητες απαιτούν συγκεκριμένες ικανότητες και προσεγγίσεις. Από την άλλη, κάποιες δεξιότητες που έχεις αποκτήσει μπορεί να σου φανούν χρήσιμες σε περισσότερες από μία δραστηριότητες ή εργασίες (π.χ. η ικανότητα οργάνωσης της εργασίας σου).
- Να εστιάζεις στις ευκαιρίες που σου παρέχονται και να μην εμμένεις στα εμπόδια και τις δυσκολίες. Με την πάροδο του χρόνου και τις κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις αντίστοιχα, οι επαγγελματικές δυνατότητες διαφοροποιούνται. Οι ευκαιρίες είναι περισσότερες γι’ αυτούς που σκέφτονται θετικά, γι’ αυτούς που αντιλαμβάνονται τα μελλοντικά αποτελέσματα αυτών των ευκαιριών, γι’ αυτούς που είναι σε θέση να τις εκμεταλλευτούν και να ανταποκριθούν κατάλληλα.
- Προσπάθησε να είσαι ευρηματικός/-ή και τόλμησε να διερευνήσεις τομείς εργασίας που δεν σου είναι γνωστοί. Αναγνώρισε τις δυνατότητές σου, αξιολόγησε τις ευκαιρίες που σου παρέχονται και σκέψου θετικά για τις πιθανότητες επιτυχίας. Υπάρχουν πολλές ασχολίες, στις οποίες μπορείς να εμπλακείς, πολλές δραστηριότητες στις οποίες θα αντεπεξέλθεις κατάλληλα και πολλές εργασίες στις οποίες μπορείς να δημιουργήσεις, σύμφωνα με το προφίλ σου.
- Προσπάθησε να είσαι διορατικός/-ή σε σχέση με το αντικείμενο που επέλεξες. Οι κοινωνικές, οικονομικές, τεχνολογικές και οργανωτικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν σημαντικές επιπτώσεις (θετικές & αρνητικές) σε θέματα επαγγελματικής αποκατάστασης, ανάπτυξης και ανέλιξης. Θα σε βοηθήσει εάν παρακολουθείς αυτές τις αλλαγές, εάν τις λαμβάνεις υπόψη στις επιλογές που κάνεις, εάν κατανοείς τις επιδράσεις που μπορεί να έχουν άμεσα στο αντικείμενο σπουδών σου ή μελλοντικά στον τομέα απασχόλησης που σε ενδιαφέρει.
Ακόμα ένα απαραίτητο και καθοριστικό βήμα στην επιλογή σπουδαστικής κατεύθυνσης αποτελεί η συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου. Προσπάθησε, λοιπόν, να το συμπληρώσεις με συνέπεια και ειλικρίνεια, προκειμένου οι επιλογές σου να είναι αντιπροσωπευτικές. Χρήσιμο θα ήταν να ακολουθήσεις κάποια από τα ακόλουθα βήματα, πριν κληθείς να συμπληρώσεις το μηχανογραφικό.
- Ενημερώσου για τις σχολές που επιδεικνύεις κάποιο ενδιαφέρον. Συγκέντρωσε χρήσιμες πληροφορίες που θα σε βοηθήσουν να κατανοήσεις σε βάθος το αντικείμενο σπουδών αυτών των σχολών. Μπορείς να συλλέξεις πληροφορίες από τα προγράμματα σπουδών των σχολών, τις ιστοσελίδες των σχετικών τμημάτων των πανεπιστημίων, τα γραφεία διασύνδεσης και τις γραμματείες των σχολών, καθώς και κατάλληλα βιβλία. Στην προσπάθειά σου αυτή μπορεί να σε βοηθήσουν και εξειδικευμένοι φορείς, όπως Κέντρα Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Συμβουλευτικής.
- Προσπάθησε να διευρύνεις τα ενδιαφέροντα σου πριν κάνεις τις τελικές σου επιλογές. Συζήτησε με επαγγελματίες από διάφορους κλάδους, ακόμη και κλάδους που δεν είχες σκεφτεί αρχικά ότι μπορεί να σε ενδιαφέρουν.
- Ρώτησέ τους σε τι περιβάλλον εργάζονται, τι είδους διαπροσωπικές σχέσεις χρειάζεται να έχουν, τι ικανότητες απαιτούνται για τη διεκπεραίωση των καθηκόντων τους, σε τι πλαίσιο εργάζονται (ομαδικό ή ατομικό), τι ωράρια έχουν, ποιες είναι οι αποδοχές τους, τι ευκαιρίες ανάπτυξης έχουν, τι ζήτηση έχει το συγκεκριμένο επάγγελμα στην αγορά, ποιες είναι οι προβλέψεις για το μέλλον, όσον αφορά τάσεις ανάδειξης ή κορεσμού του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας.
- Επιπρόσθετα, θα μπορούσες να παρακολουθήσεις Εκθέσεις με θέμα την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και την Αγορά Εργασίας, όπου θα σου δoθεί η ευκαιρία να συγκεντρώσεις περισσότερες πληροφορίες για διάφορα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα με τις αντίστοιχες σχολές, όπως επίσης και τις επαγγελματικές δυνατότητες των αποφοίτων αυτών των σχολών.
- Όταν «κατασταλάξεις» σε κάποιους χώρους που σε ενδιαφέρουν επαγγελματικά, θα βοηθούσε εάν είχες τη δυνατότητα να περάσεις μία ημέρα στο χώρο εργασίας κάποιου ανθρώπου του περιβάλλοντος σου που ασκεί αυτό το επάγγελμα. Με αυτόν τον τρόπο θα είχες την ευκαιρία να γνωρίσεις πώς είναι μία τυπική ημέρα σε αυτόν τον επαγγελματικό χώρο.
- Προκειμένου να έχεις μία πιο ολοκληρωμένη και συγκεκριμένη εικόνα κάποιων σύγχρονων επαγγελμάτων και ανερχόμενων ειδικοτήτων, καλό θα ήταν να αναζητήσεις πληροφορίες και από χώρες του εξωτερικού, όπου τα εν λόγω επαγγέλματα έχουν ήδη εδραιωθεί.
- Συζήτησε τις σκέψεις και τα συμπεράσματά σου με άτομα που εμπιστεύεσαι και σέβεσαι την άποψή τους. Ωστόσο, απομόνωσε τις επιδράσεις που δέχεσαι από τον κοινωνικό σου ενδεχομένως περίγυρο, από αυτό που φαίνεται να σου ταιριάζει πραγματικά περισσότερο. Έχοντας αυτό υπόψη και σε συνδυασμό και με τα δεδομένα που θα συλλέξεις για τον κλάδο/επάγγελμα, προσπάθησε να πάρεις την πιο κατάλληλη απόφαση για το επαγγελματικό σου μέλλον.
Κλείνοντας θα θέλαμε να σου επισημάνουμε ότι σε αυτή τη διαδικασία επικεντρωθήκαμε περισσότερο σε τομείς εργασίας, παρά σε συγκεκριμένα επαγγέλματα γιατί δεν υπάρχει μόνο ένα επάγγελμα που μπορεί να ακολουθήσει ο καθένας από εμάς.
Είναι σημαντικό να έχεις εναλλακτικές λύσεις!
Υπάρχουν πολλά επαγγέλματα και, όντας ευέλικτος και προσαρμοστικός κανείς, μπορεί να αναπτυχθεί σε ακόμη περισσότερα βάσει των ικανοτήτων, των γνώσεων και της προσωπικότητας που διαθέτει. Επίσης, θα πρέπει να έχεις υπόψη σου πως κάποιοι τομείς εργασίας διαθέτουν ένα αρκετά ευρύ πεδίο ειδικοτήτων, οι οποίες διαφοροποιούνται κατά πολύ μεταξύ τους ως προς τα καθήκοντα και τη φύση της εργασίας. Εφόσον, λοιπόν, καταλήξεις σε κάποια κατεύθυνση, καλό θα ήταν στη συνέχεια να διερευνήσεις σε μεγαλύτερο βάθος τις δυνατότητες αυτού του τομέα, τις διαφορές που εντοπίζονται στις ειδικότητες που διαθέτει, τι περιθώρια υπάρχουν για να μεταβείς σε κάποια άλλη ειδικότητα μελλοντικά, κ.ο.κ.
Επίσης, στην πορεία της επαγγελματικής σου σταδιοδρομίας, θα υπάρξουν διάφορες ανατροπές και αλλαγές. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να προέρχονται από εσένα (διαφορετικές επαγγελματικές επιλογές με το πέρασμα του χρόνου, προσωπικές αλλαγές που επηρεάζουν και την εργασιακή καθημερινότητα) ή να οφείλονται σε παράγοντες εξωγενείς, όπως νέες εργασιακές συνθήκες, αλλαγές στην αγορά εργασίας, κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις, κ.α.
Σε κάθε περίπτωση, εάν με την πάροδο του χρόνου δεν είσαι ικανοποιημένος με την επαγγελματική σου κατάσταση ή αισθάνεσαι ότι χρειάζεσαι αλλαγή στην επαγγελματική σου σταδιοδρομία, μη διστάσεις να περάσεις από μία ανάλογη διαδικασία επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας. Η όλη εμπειρία και γνώση που θα έχεις αποκτήσει τότε, σίγουρα θα σε βοηθήσουν να πάρεις τις κατάλληλες αποφάσεις για την περίσταση και το μέλλον σου.
Σε κάθε περίπτωση σου ευχόμαστε…
Καλή Σταδιοδρομία!